Niet alleen voor patiënten, maar ook voor naasten betekent dit een plotselinge overgang van volledige behandeling en hoop op herstel, naar terminale zorg. Het overlijden van een geliefde op de IC-afdeling kan een hoge emotionele belasting geven, bijvoorbeeld doordat de fase van waken en het afscheid wordt bemoeilijkt door medische apparatuur en een niet-huiselijke sfeer.
Als voldoende ondersteuning bij praktische en/of emotionele zaken ontbreekt, wordt dit risico nog hoger. Voor goede ondersteuning van naasten rondom het levenseinde, tijdens en na de IC-opname, is rouwzorg door IC-verpleegkundigen essentieel. Verpleegkundigen voelen zich vertrouwd met palliatieve zorg als ze concrete handvatten hebben en als duidelijk is wat van hen wordt verwacht. Juist deze verpleegkundige rol, in de directe en continue nabijheid en zorg voor de stervende patiënt op de IC kan een verschil maken in de ervaringen van naasten en nabestaanden.
Reguliere zorg
Voorafgaand en tijdens het overlijden van een patiënt op de IC-afdeling zorgt het IC-team voor een vrije ademweg, optimale pijnbehandeling, comfort en essentiële zorg en hygiëne voor de patiënt. Daarnaast is er voldoende aandacht voor informatie over de medische situatie van de patiënt en het betrekken van de naasten in de besluitvorming.
Verpleegkundigen tonen begrip en empathie voor de emotionele gevoelens van naasten rondom het overlijden van hun dierbare. Dit gebeurt meestal op basis van intuïtie en eerdere ervaringen. Voor religieuze of spirituele ondersteuning kan een geestelijk verzorger worden ingeschakeld. Deze rouwzorg is ‘care as usual’, ofwel essentiële zorg in het domein van verpleegkundigen.
Aanvulling met toolbox STRIC
Op veel IC-afdelingen ontbreekt een gestructureerd protocol, of materialen om naasten te ondersteunen in hun verdriet. Teneinde het IC-team praktische hulpmiddelen aan te reiken, werd in het project ‘STerven en Rouw op de IC’ (STRIC) met financiële steun van ZonMw een praktische toolbox ontwikkeld, gericht op de ondersteuning van naasten tijdens en na het overlijden van de patiënt op de IC.
Externe module ‘Interculturele rouwzorg’
IC professionals kunnen tegen zeer geringe kosten de e-module interculturele rouwzorg volgen.
Download de materialen
Contact
Meer informatie over het project kan opgevraagd worden via Margo van Mol, PhD, RN, m.vanmol@erasmusmc.nl.
Dit project is mede mogelijk gemaakt met subsidie vanuit ZonMw, projectnummer 10040012010004.
