Het overleven van een ernstige ziekte, met name een IC-opname, heeft aanzienlijke gevolgen voor voormalige IC-patiënten en hun naasten. Post-Intensive Care Syndroom (PICS) manifesteert zich vaak met langdurige lichamelijke, psychische en/of cognitieve problemen. Deze symptomen kunnen nieuw zijn of verergeren als gevolg van de IC-opname.

Om deze problemen effectief te inventariseren en in kaart te brengen, wordt aanbevolen (volgens de Richtlijn Nazorg en revalidatie van intensive care patiënten) om wetenschappelijk onderbouwde en gevalideerde vragenlijsten te gebruiken. Deze zelf-gerapporteerde uitkomsten stellen de patiënten in staat hun klachten zelf in te vullen. Gerichte vragenlijsten, zoals die in Tabel 1, kunnen worden gebruikt om klachten op verschillende domeinen te bevragen, of in sommige gevallen zelfs objectief te meten.

Figuur 1. Voorkomen van nieuwe fysieke, psychische en cognitieve klachten 1 jaar na IC-opname (Bron: Geense, et al., American journal of respiratory and critical care medicine 2021).

Tabel 1 Meetinstrumenten/vragenlijsten voor herkennen van post IC klachten.

OnderwerpMeetinstrument *Doel meetinstrument 
Fysieke klachtenFysieke klachtenVaststellen of en in welke mate fysieke klachten zich voordoen 
Fysiek functioneren6-minuten loop testLoopafstand bepalen 
Borgschaal 0-10 Vaststellen trainingsintensiteit
Barthel index, Katz ADLMate van afhankelijkheid bij ADL vaststellen
Pulmonale problematiekFEV1, TLC, RV, saturatie, spirometrieLongfunctiemetingen
SpierzwakteHandgrip testSpierzwakte: <11 kg voor mannen,
< 7 kg voor vrouwen
MRC schaalMRC score <48 is indicatie ICUAW
VermoeidheidChecklist Individual Strength
(CIS)-8
Vaststellen mate van vermoeidheid (0-100) score >37 is ernstig moe
VoedingShort Nutritional Assessment Questionnaire (SNAQ)65+ (thuiswonende en ouderen)Vaststellen mate van ondervoeding. SNAQ65+ (score 0-7) >2=slechte voedingstoestand
Malnutrition Universal Screening Tool (MUST)MUST (score 0-6) >0: risico op ondervoeding
KwetsbaarheidClinical Frailty Scale (CFS)Vaststellen mate van kwetsbaarheid (range 1-9; lagere score is fitter) score >4 is kwetsbaar
Angst en depressieHospital Anxiety and Depression Scale (HADS)Vaststellen symptomen van angst en depressie, score >8 is angst of depressie symptomen
PTSSImpact of Event Scale (IES)-Revised/IES-6Vaststellen symptomen PTSS, bij score >1.6 spreek men van PTSS symptomen
Post Traumatic Stress Syndroom (PTSS) -10 vragenlijstVaststellen symptomen PTSS, bij score (0-10) 6 of hoger = PTSS symptomen
CognitieMontreal Cognitive
Assessment (MoCA)
Vaststellen mate van cognitieve problemen – objectief gemeten (score 0-30) >25 is ‘normaal’
Cognitive Failure Questionnaire (CFQ)- 25 of 14Vaststellen mate van cognitieve problemen – subjectief – zelfrapportage (score 0-100) >43=cognitieve achteruitgang
Telefonisch Interview voor Cognitieve Status (TICS-M)Telefonisch mate van cognitief functioneren vaststellen (score 0-50) <34= milde cognitieve stoornis
Kwaliteit van levenEuroQol (EQ)-5D – 3 of 5LErvaren kwaliteit van leven score -0,446 tot 1 (score 0=dood)
Short Form (SF)-36/20/12Fysieke kwaliteit (PCS) en mentale kwaliteit (MCS) beide score 0-100; hoger is beter ervaren kwaliteit
De meeste instrumenten zijn direct terug te vinden via: www.meetinstrumentenzorg.nl  

1. Geense W, Zegers M, Vermeulen H, van den Boogaard M, van der Hoeven J. MONITOR-IC study, a mixed methods prospective multicentre controlled cohort study assessing 5-year outcomes of ICU survivors and related healthcare costs: a study protocol. BMJ open. 2017;7(11):e018006.