Oogbesturing is een alternatieve methode voor het bedienen van computers voor mensen met zeer beperkte bewegingsmogelijkheden. De gebruiker hoeft slechts naar knoppen, koppelingen of letters op het scherm te kijken om deze ‘aan te klikken’. Voor mensen die nauwelijks kunnen bewegen en bovendien niet kunnen spreken zijn er alles-in-een systemen met een ingebouwde oogbesturingsmodule en speciale communicatiesoftware. Deze software maakt communicatiekaarten en andere functies eenvoudig toegankelijk met de ogen, dankzij relatief grote knoppen op het scherm. Deze techniek wordt al jaren veelvuldig ingezet voor ondersteunde communicatie en computerbediening, o.a. bij mensen met ALS, LIS, CP en EMB.
Oogbesturing op de IC
Ook IC-patiënten die tijdelijk niet kunnen spreken, bijvoorbeeld doordat zij geïntubeerd zijn, kunnen gebaat zijn bij oogbesturing, als de spieren of het bewustzijn te zwak zijn voor gebruik van bijv. een iPad of aanwijskaart.
Het inzetten van oogbesturing op de IC kan echter complex zijn, o.a. doordat patiënten vaak een laag bewustzijnsniveau hebben en snel vermoeid zijn. Extra complicerend is dat wisselend personeel met het hulpmiddel moet kunnen omgaan. Daarom is het van belang dat een systeem op de juiste momenten beschikbaar is, dat verplegend personeel ermee overweg kan en dat het voor patiënten direct functioneel is.
In de praktijk worden systemen echter vaak pas aangevraagd als een individuele situatie zich aandient. Voor IC-situaties ben je dan eigenlijk al te laat. Leveranciers doen hun best om systemen snel beschikbaar te stellen, zelfs uit te lenen, maar kunnen ze voor IC-patiënten doorgaans niet snel genoeg leveren. Daarom adviseert rdgKompagne ziekenhuizen om zelf een systeem beschikbaar te hebben en verpleegkundigen op te leiden, zodat het hulpmiddel altijd direct inzetbaar is als een situatie erom vraagt. Gelukkig beginnen steeds meer ziekenhuizen dat in te zien, zoals het ETZ in Tilburg:
Systemen
Er zijn verschillende systemen voor oogbesturing op de markt en deze zijn de laatste jaren sterk verbeterd. Voor situaties met wisselende gebruikers zijn de I-13 en I-16 van het Zweedse Tobii Dynavox het gemakkelijkst in gebruik, ook voor ondersteuners. Deze zijn het meest tolerant en het makkelijkst aan te zetten, te positioneren en in te stellen. Hoewel kalibreren de nauwkeurigheid verbetert, is dat niet meer per se nodig; de ogen van de meeste mensen worden direct opgepikt.
Binnen de software zijn speciale communicatiekaarten voor de IC beschikbaar, waarmee de patiënt snel kan communiceren over zijn uitzonderlijke situatie. U kunt deze kaarten ook aanpassen, zodat ze optimaal passen bij uw ziekenhuis. Afhankelijk van de toestand van de patiënt kunt u meer of minder knoppen op het scherm laten zien. Via een meeleesvenster aan de achterzijde van het apparaat kunnen zorgverleners en naasten vanaf het voeteneind met de patiënt meelezen. Kan de patiënt het aan, dan geeft een schermtoetsenbord volledige vrijheid om alles te typen wat hij zeggen wil en kan hij bovendien internetten, mailen, appen, online tv, YouTube of Netflix kijken, videobellen, de tv bedienen, etc.
Kosten
De aanschaf van een MDR-gecertificeerde oogbesturingscomputer kost ongeveer 19.000 euro excl. BTW, inclusief de software met alle functionaliteiten, statief, levering en begeleiding. Ook huurkoop is mogelijk.
rdgKompagne kan deze systemen ook verhuren, maar vindt dat voor IC-situaties geen adequate oplossing, omdat de urgentie te hoog is. Voor IC-patiënten zou een communicatiehulpmiddel te allen tijde direct voorhanden moeten zijn. Bovendien kan rdgKompagne bij kortdurende verhuur weliswaar instructie geven, maar niet de noodzakelijke begeleiding bieden voor een goede implementatie.
Wilt u een systeem met uw afdeling zien en uitproberen, dan verzorgen de leveranciers graag een uitgebreide demonstratie. Wacht niet tot een situatie erom vraagt!